مراحل برداشت تا بسته بندی انجیر خشک

مراحل صفر تا صد برداشت انجیر خشک تا سورت و بسته‌بندی

انجیر خشک ایرانی یکی از مرغوب‌ترین محصولات باغی در جهان است که بخش بزرگی از آن در استان فارس و به‌ویژه استهبان تولید می‌شود. کیفیت بالای این محصول تنها به شرایط اقلیمی وابسته نیست، بلکه به روش برداشت، خشک کردن، سورتینگ و بسته‌بندی هم بستگی دارد. در ادامه، مراحل صفر تا صد این فرآیند را بررسی می‌کنیم.

—

۱. آماده‌سازی باغ برای برداشت

انجیر، بر خلاف بسیاری از میوه‌ها، پس از رسیدن روی زمین می‌افتد. برای جلوگیری از تماس میوه با خاک و آلودگی، کشاورزان طویله‌ها (پارچه یا توری‌های بزرگ) را زیر درختان پهن می‌کنند. به این ترتیب انجیرها هنگام افتادن، مستقیماً روی طویله جمع می‌شوند و هم سالم‌تر می‌مانند و هم سریع‌تر قابل برداشت‌اند.

این کار علاوه بر جلوگیری از آلودگی، باعث می‌شود که میوه له نشود و کیفیت اولیه‌اش حفظ گردد.

—

۲. جمع‌آوری انجیرها

در فصل برداشت (مرداد تا شهریور)، کشاورزان روزی چند بار به باغ سر می‌زنند و انجیرهای افتاده روی طویله‌ها را جمع می‌کنند. این کار مانع از ماندن طولانی میوه در گرما و جذب رطوبت شبانه می‌شود. در این مرحله انجیرهای له‌شده یا نامرغوب جدا می‌شوند تا با بقیه محصول مخلوط نگردند.

🔗 برداشت انجیر خشک اولین و حساس‌ترین مرحله در تعیین کیفیت محصول نهایی است.

—

۳. خشک کردن انجیر

بعد از جمع‌آوری، انجیرها باید خشک‌تر و سبک‌تر شوند تا قابلیت انبارداری و صادرات پیدا کنند.

روش سنتی روی سکوهای توری و آهنی: انجیرها روی سکوهای فلزی یا حصیری پهن می‌شوند. این سکوها از سطح زمین فاصله دارند تا هوا از زیر و رو عبور کند و خشک شدن یکنواخت و بهداشتی انجام گیرد.

روش صنعتی با دستگاه خشک‌کن: برخی تولیدکنندگان از دستگاه‌های خشک‌کن تونلی یا کابینی استفاده می‌کنند تا رطوبت انجیرها را سریع‌تر و یکنواخت‌تر کاهش دهند.

استفاده از سکوهای فلزی و توری اهمیت زیادی دارد زیرا تماس مستقیم میوه با خاک یا سیمان، خطر آلودگی و کپک‌زدگی را افزایش می‌دهد.

—

۴. تمیزکاری اولیه

پس از خشک شدن، انجیرها از ناخالصی‌هایی مثل برگ، خاک یا چوب‌های ریز پاک‌سازی می‌شوند. این کار یا به صورت دستی توسط کارگران و یا با دستگاه‌های بوجاری و دم‌گیر انجام می‌شود.

—

۵. سورتینگ (درجه‌بندی) انجیر خشک

در این مرحله انجیرها بر اساس معیارهای مختلف دسته‌بندی (سورت) می‌شوند:

اندازه (ریز، متوسط، درشت)

رنگ و ظاهر (روشن، تیره)

شکل (دهان‌باز یا بسته)

کیفیت (سالم یا دارای آسیب جزئی)

انجیرهای درجه یک معمولاً برای صادرات انتخاب می‌شوند، در حالی‌که انجیرهای ریزتر یا آسیب‌دیده برای تولید محصولات فرآوری‌شده مانند شیره انجیر، مسقطی یا آرد انجیر استفاده می‌شوند.

—

۶. کنترل کیفیت

در کارخانه‌های بزرگ، نمونه‌هایی از محصول از نظر رطوبت، میزان قند و وجود آلودگی میکروبی بررسی می‌شود. رعایت این استانداردها مخصوصاً برای صادرات انجیر خشک به اروپا و خاورمیانه ضروری است.

—

۷. بسته‌بندی انجیر خشک

بسته‌بندی علاوه بر حفظ کیفیت، نقش مهمی در بازاریابی دارد:

فروش عمده داخلی: کیسه‌های ۵ تا ۱۰ کیلویی یا کارتن‌های ساده.

صادرات: کارتن‌های ضد رطوبت، وکیوم، ظروف شفاف یا بسته‌بندی‌های لوکس با برند مشخص.

🔗 بسته بندی انجیر خشک استاندارد می‌تواند ارزش افزوده بالایی برای صادرکنندگان ایجاد کند.

—

۸. انبارداری و حمل‌ونقل

پس از بسته‌بندی، انجیر خشک باید در محیطی خنک، خشک و دور از نور مستقیم نگهداری شود. دمای مناسب برای انبارداری ۵ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد است. همچنین حمل‌ونقل باید در شرایط بهداشتی و با رعایت استانداردهای بین‌المللی انجام گیرد.

—

جمع‌بندی

مراحل برداشت تا بسته‌بندی انجیر خشک، یک زنجیره حساس و دقیق است. استفاده از طویله زیر درخت، سکوهای توری برای خشک‌کردن، سورتینگ اصولی و بسته‌بندی استاندارد می‌تواند کیفیت محصول را تضمین کرده و بازارهای جهانی بیشتری را به روی صادرکنندگان ایرانی باز کند.