انجیر در طب سنتی ایران و جهان

نقش انجیر در طب سنتی ایران و جهان

انجیر یکی از قدیمی‌ترین میوه‌هایی است که در متون پزشکی کهن، از آن به عنوان یک داروی طبیعی یاد شده است. در طب سنتی ایران، انجیر جایگاه ویژه‌ای دارد و از آن برای پاکسازی بدن، بهبود گوارش و تقویت قوای عمومی استفاده می‌شود. ابن‌سینا در کتاب قانون، به خواص انجیر اشاره کرده و آن را برای درمان یبوست، تسکین درد سینه و بهبود عملکرد کلیه‌ها مفید دانسته است.

در طب سنتی چینی نیز انجیر یک ماده‌ی مغذی و تقویت‌کننده‌ی “چی” یا نیروی حیاتی بدن به شمار می‌رود. استفاده از انجیر در طب سنتی شرق، عمدتاً برای تقویت دستگاه گوارش، پاکسازی کبد و کمک به تنظیم قند خون است.

یکی از خواص دارویی انجیر در طب سنتی ایران، اثر نرم‌کننده و ملین آن است. انجیر خشک یا تازه به‌عنوان یک داروی طبیعی برای رفع یبوست شناخته می‌شود و معمولاً به صورت خیسانده در آب گرم، همراه با مقداری گلاب یا عسل استفاده می‌گردد. این ترکیب در متون کهن با عنوان “شربت انجیر برای پاکسازی روده” شناخته شده است.

در طب سنتی یونان باستان، انجیر نماد سلامتی و عمر طولانی بوده و پزشکان آن زمان معتقد بودند که مصرف مداوم انجیر باعث تقویت ذهن و شفافیت پوست می‌شود. همچنین در آیورودا (طب سنتی هند)، انجیر برای تقویت کبد، درمان سرفه‌های مزمن، بهبود قوای جنسی و کنترل وزن کاربرد داشته است.

نکته جالب

اینکه در بسیاری از منابع طب سنتی جهان، از انجیر به عنوان یک میوه‌ی متعادل‌کننده‌ی طبع بدن یاد شده است. در طب سنتی ایران، انجیر را دارای طبع گرم و تر می‌دانند و مصرف آن را برای افرادی با مزاج سرد توصیه می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که مصرف منظم انجیر می‌تواند به افزایش نشاط و تقویت قلب کمک کند.

انجیر، به ویژه انجیر خشک ایرانی که از نظر کیفیت شهرت جهانی دارد، در ترکیبات دارویی گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، ترکیب انجیر خشک با بادام و شیر، یکی از نسخه‌های تقویتی معروف در طب سنتی ایران است که برای افزایش انرژی و کاهش خستگی‌های مزمن تجویز می‌شود.

همچنین در طب اسلامی، انجیر میوه‌ای مبارک معرفی شده که در قرآن نیز به آن قسم خورده شده است. امام صادق (ع) فرموده‌اند: “اگر می‌دانستید در انجیر چه فوایدی هست، فقط از آن تغذیه می‌کردید.” این نقل‌قول، نشان‌دهنده‌ی اهمیت مذهبی و درمانی انجیر در فرهنگ اسلامی است.

در نهایت می‌توان گفت که انجیر در طب سنتی ایران و جهان نه فقط یک میوه‌ی خوراکی بلکه یک داروی کامل گیاهی محسوب می‌شود که در طی قرن‌ها، به عنوان پایه‌ای برای سلامت و تندرستی استفاده شده است.